May 17, 2009

Lucky Luke - Hành trình 58 năm của chàng cao bồi đơn độc




Khi nhắc đến nền truyện tranh Pháp-Bỉ, hẳn chúng ta sẽ nhớ đến ngay cái Morris (tên thật là Maurice de Bevère, 1923- 2001) cùng Lucky Luke (Bandes dessinés), tác phẩm còn mãi với thời gian của ông.
Lucky Luke, một tác phẩm kinh điển luôn đứng vào hàng hàng best-seller và được dịch ra nhiều thứ tiếng. Với nội dung hài hước, vẽ khá đẹp kéo dài cho tới vols cuối làm hấp dẫn mọi lứa tuổi; tới mức tác giả Morris đã tự hào là từ 7 tới 77 tuổi ai mà coi cũng mê Lucky Luke.
Lucky Luke được đăng lần đầu tiên trên tạp chí với truyện “Arizona 1880”, về sau thì phát hành riêng với nhà xuất bản Dargaud và đến nay đã có 78 vols, (tập cuối là "la Belle province", vùng đất tốt lành), nhiều bộ trong đó trở thành phim họat hình, và live actions do Terence Hill thủ vai.

Có thể chia các giai đoạn phát triển của Lucky Luke làm 3. Những năm tháng đầu, ông Morris tự viết kịch bản, với nét vẽ ảnh hưởng nhiều từ phim họat hình của Walt Disney, như tay nhân vật chỉ có 4 ngón (giống với Donald và Mickey), các nhân vật đều tròn trịa ... Thời kì tiếp theo, truyện bắt đầu thành công từ khi Lucky Luke được ông Gosciny chịu trách nhiệm nội dung (cũng là tác giả kịch bản Asterix, Iznogoud…) với các câu chuyện đặc sắc mà tên tuổi vẫn còn cho tới ngày nay, thậm chí còn làm lu mờ các tập mới ra khoảng muời năm lại đây. Với nét vẽ ngày càng cứng cáp, đặc trưng, các vols thời kì này hoàn toàn thoát khỏi cái bóng của Disney, tạo được phong cách rịêng cho Lucky Luke. Sau cái chết của ông Goscinny (năm 1977), tác giả Morris đã cộng tác với nhiều nhà viết kịch bản khác như Xavier Fauche, Jean-Leturgie...và cũng rất thành công.



Truyện diễn ra trong khung cảnh Miền Viễn Tây hoang dã nước Mĩ (khá nhiều tập diễn ra ở Nothing Gulch, Texas, một số khác là Arizona còn lại là ở khắp nơi trên đất Mĩ), khoảng cuối thế kỉ 19, với những đoàn người di dân, người da đỏ, bọn bất lương tay súng lăm lăm, cùng những chàng cao bồi thiện xạ mà bạn có thể thấy ở bất cứ phim Far-West nào. Tuy nhiên bộ truyện này lại có một cái nhìn hoàn toàn khác, vui vẻ, hài hước, châm biếm sâu sắc kiểu Pháp, thậm chí các nhân vật phản diện bạn cũng không ghét được, mà còn làm các bạn bật cười ý nhị. Truyện có rất nhiều cảnh súng đạn, nhưng số nhân vật bị thương hay bị chết chưa quá số 5, chỉ tập trung ở các tập đầu, do ảnh hưởng của phim Far-West truyện tranh Mĩ, phim họat hình Mĩ cùng thời như Batman, Superman...

Nhân vật chính là chàng cao bồi Lucky Luke “bắn nhanh hơn cái bóng của mình” nhưng chẳng bao giờ bắn chết ai, vui tính,nghĩa hiệp, trung thực luôn ra tay hỗ trợ người hoạn nạn, đi lang bạt khắp nước Mĩ, chẳng ở chỗ nào lâu. Chàng thường kết thúc truyện bằng cảnh đi về hướng mặt trời lặn, miệng nghêu ngao hát “I’m poor lonesome cowboy…( Tôi là gã cao bồi nghèo đơn độc…).


Lucky Luke bắn còn nhanh hơn cái bóng của mình

Lucky luke thường xuất hiện với áo sơmi vàng, gilê đen, quần xanh, nón trắng, khăn phu-la đỏ, khẩu súng sáu phát bên hông, và điếu thuốc trên môi, đã bị thay thế ở thời kì sau bằng một cọng rơm, nhằm ủng hộ phong trào chống thuốc lá . Về ngoại hình, chàng LL của chúng ta "thay da đổi
thịt" theo từng thời kì. Thời kì đầu, như đã nói, LL có khuôn mặt, thân hình và tay chân tròn trịa. Về sau, LL bắt đầu ốm đi, và dần có vóc dáng như ngày nay sau nhiều tập ở thời kì 2, khoảng 1967. Khuôn mặt Lucky Luke mà độc giả khắp nơi tên thế giới đã quen thuộc, thực ra được lấy mẫu từ các diễn viên phim Far-West nổi tiếng như Garry Cooper (1901-1961), William S. Hart (1842-1946).

Cũng ở thời kì này, Luky Luke trở nên rất nổi tiếng trong truyện, trở thành huyền thọai Viễn Tây chứ ko còn "vô danh tiểu tốt" như phần đầu. Rất được chính phủ trông cậy trong các nhiệm vụ đủ lọai: bắt tù vượt ngục, dẫn độ tù nhân, kí hiệp ước hòa bình với người da đỏ, hộ tống đòan di dân... chàng nhiều lần được đích thân tổng thống giao nhiệm vụ.

Đồng hành với chàng là chú ngựa Jolly Jumper phải nói là thông minh nhất thế giới, biết đánh cờ, xem kịch của Shakespear(!), đọc sách... biết buộc và cởi dây trói, biết giận dỗi, biết "chọc quê" Luky Luke… nói chung là cực kì thú vị và không thể thiếu với chàng cao bồi.



Ở thời kì giữa, ông Goscinny đã cho ra đời một nhân vật nữa cũng rất được yêu thích: Ran tan Plan, "con chó ngốc nhất miền Tây... lẫn miền Đông". Con chó gác tù này, mặc dù không xuất hiện ở toàn bộ các vols nhưng lại rất ấn tượng ở sự ngốc nghếch đến là buồn cười của mình, khiến cho ông Morris phải cho ra đời 1 bộ riêng về nó. Trong đó nó thường xuyên nhầm lẫn giám đốc trại giam với tù nhân, tiền lương với bánh ngọt… Cũng do sự ngốc nghếch của mình mà Ran tan plan đã gây nhiều tình tiết bất ngờ tới bật cười trong cả bộ chính lẫn bộ phụ.



Một nhân vật khác không thể không nói đến là tứ quái Dalton: Joe, Jack, William và Avarell, bốn anh em mà tuổi tác và chiều cao tỉ lệ nghịch với trí thông minh. Lúc đầu ông Morris đã đưa tứ quái Dalton ngoài đời thật ( Bob, Grat, Emmett, Bill) vào tập "ngòai vòng pháp luật", nhưng lại để chúng chết ngay cuối tập. Sau đó, dưới ngòi bút của Goscinny, câu chuyện có thêm tứ quái Dalton, nổi tiếng hơn cả tứ quái đầu. Rất nhiều tập trong Luky Luke nói về những cuộc vượt ngục của các Dalton, và kết cục luôn là việc chúng bị chàng Lucky Luke bắt trở lại, nhưng các tập đều có nét riêng, đặc sắc, thậm chí có lúc bối cảnh truyện dời tới Canada hay Mexico cũng do các
Dalton quậy phá.
Truyện khắc họa khá chính xác khung cảnh nước Mĩ xưa kia, với từ các phong tục, các thị trấn, cho đến phong cảnh thiên nhiên với sa mạc, rừng rậm, núi, sông trải dài từ California cho tới Newyork, từ Alaska cho tớí Arizona ( do chuyến thực tế của ông Morris ở Mĩ) . Câu chuyện còn sử dụng các nhân vật Viễn Tây có thật như tứ quái Dalton, Jesses James, Calamity James, Billy the kid... thậm chí cả tổng thống Abraham Lincoln và nhà văn Jack London nhưng với nét vẽ và tính tình rất tếu. Là truyện về Miền Viễn Tây nên không thiếu những cảnh cướp xe ngựa, cướp xe lửa, đòan kị binh chiến đấu với người da đỏ..., tất cả đều đựơc trình bày rất hài hước . Câu chuyện thường sử dụng các sự kiện lịch sử của nước Mĩ như việc lắp đặt đường dây điện báo xuyên nước Mĩ (1860), lắp đặt đường sắt, thành lập hệ thống chuyển phát nhanh Pony Express, cuộc chiến với người da đỏ, các cuộc di dân tới Oklahoma (1889), cuộc đổ xô tìm dầu( 1859) ... trong đó Lucky Luke lun đóng vai trò then chốt, hòa giải, đại diện công lí, ngăn chặn các xung đột bạo lực vô ích.

Tuy nhiên có một điểm gây thắc mắc xuyên suốt bộ truyện: tuổi của Lucky Luke. Như đã nói, các cuộc phiêu lưu của chàng gắn liền với các sự kiện trải dài 30 năm, nhưng chưa ai thấy LL già đi chút nào. Nhưng các fans thường “làm lơ”, vì có vô lí như vậy mà các tập mới hấp dẫn hơn, và các tác giả mới ko bị “bí” đề tài.

Hình ảnh không đổi cuối mỗi tập truyện là Lucky Luke cỡi chú ngựa Jolly Jumper đi về phía cuối chân trời và hát bài : "Tôi là gã cao bồi nghèo đơn độc, rong ruổi trên đường dài xa quê hương, mà đường về nhà còn xa..."



Nhìn chung Lucky Luke với nét vẽ dễ thương, ko góc cạnh hay u tối, nội dung phong phú, sâu sắc khiến cho độc giả không thấy nhàm chán và khúc khích suốt cả ngày. Thậm chí không cần biết đọc, những em nhỏ cũng có thể cùng cười với chú Lucky Luke thông qua hình vẽ sinh động. Nhờ đó mà số lượng độc giả trên toàn thế giới của bộ truyện này rất đông đảo. Sự ra đời cho cách phụ trương tiếp theo của Lucky Luke như Rantanplan con chó ngốc nghếch và Nhóc Lucky cũng rất đáng xem, thậm chí cả game Lucky Luke đủ các hệ, do Infogram phát hành.

Dưới đây là link down cho những bạn chưa có điều kiện đọc Lucky Luke.
http://www.mediafire.com/?sharekey=d37c9aff0fedd02a4012e8015643d9c82578bc5268ef4f9e
(Link được lấy từ http://ngankvn.blogspot.com, upload lại)

1. Bàn tay nhám  
2. Kẻ săn tiền thưởng
3. Đoàn lữ hành  
4. Tứ quái Dalton và kho tàng trên đồi đá đỏ
5. Hôn thê của Lucky Luke  
6. Daily Star - Tờ báo muôn hình
7. Tên Billy The Kid  
8. Chuyến áp giải
9. Nữ quái Calamity Jane  
10. Báo động bọn Bàn Chân Xanh
11. Dưới bóng tháp khoan  
12. Khe vực Apache
13. Thị trấn ma
14. Dalton luôn chạy rong
15. Má Dalton
16. Jesse James - Hiệp sĩ rừng xanh
17. Gánh xiếc miền viễn Tây
18. Kỵ sĩ áo trắng
19. Ngài đại công tước
20. Sợi dây biết hát
21. Ông quan tòa
22. Cuộc đổ xô tới Oklahoma
23. Tướng cướp một tay
24. Nhện chân dài
25. Trang trại quỷ ám
26. Bảy câu chuyện của Lucky Luke
27. Rượu bổ thần kỳ cuẩ bác sỹ Doxey
28. Dalton chuộc tội
29. Mỏ vàng của Dick Digger
30. Dalton trong bão tuyết
31. Gã công tử bột
32. Ngược dòng Missisippi
33. Ngoài vòng pháp luật
34. Đoàn kỵ binh thứ 20
35. Rặng đồi đá đen
36. Đoàn ngựa con tốc hành
37. Chuyến xe bão táp
38. Những chiếc bánh ngô cho Dalton
39. Dây kẽm gai trên đồng cỏ
40. Gia tài của Ran Tan Plan
41. Nàng Sarah Bernhardt
42. Dalton và chất nổ Nitroglycerine
43. Sợi dây treo cổ
44. Dalton hết bệnh
45. Thị trấn hoa cúc dại
46. Chứng cứ ngoại phạm
47. Những đối thủ tại Painful Gulch
48. Rô-đê-ô
49. Lucky Luke chống lại Pat Joker
50. Vùng đất Arizona
51. Hoàng đế Smith
52. Thị trấn Dalton
53. Một cuộc vượt ngục lý thú của anh em Dalton
54. Dưới bầu trời miền Tây
55. Bản ballad Tứ quái Dalton
56. Theo vết tứ quái Dalton
57. Các anh em họ nhà Dalton
58. Lucky Luke chống Joss Jamon
59. Đường sắt trên đồng cỏ
60. Nhóc Lucky
61. Kẻ Đào Tẩu
61. Vùng Đất Klonedike
62. Cuộc Săn Lùng Ma
63. Con Vật Hên
64. Marcel Dalton-Chú của Tứ Quái Dalton
65. Tứ Quái Dalton Mất Trí
66. Thang Hề
67. Trang Trại OK.Corral
68. Okalhoma Jim
69. Nữ Hoàng Belle Starr
70. Cây Cầu Trên Sông Mississippi
71. Con Parain
72. Con Tin Ran-Tan-Plan
73. Dalton Đi Ăn Cưới
74. Những Kẻ Có Đầu Óc
Lucky Luke Ngoại Truyện-Xem Bói
Lucky Luke Ngoại Truyện-Bức Tường
Lucky Luke Ngoại Truyện-Cái Máng Nước

2 comments:

  1. gorki83: Tình cờ thấy phần về Lucky Luke của bạn, nói chung là có chung chung chút chút về nhận định :p và chung hoàn toàn về niềm yêu thích.

    ReplyDelete
  2. cảm ơn Iznogoud về bài viết hay. :)

    ReplyDelete